ფოტოქიმიური სმოგი თბილისში

Abstract

წიგნში წარმოდგენილია თბილისში ფოტოქიმიური სმოგის და მისი ადამიანის ჯანმრთელობაზე ზეგავლენის გამოკვლევების შედეგები, რომლებიც ტარდებოდა 2009-2012 წწ. პროექტ GNSF/ST/5-437–ის ფარგლებში. სმოგის წარმომქნელი და მისი თანამდევი ატმოსფერული პარამეტრების მონიტორინგი წარმოებდა როგორც ორ სტაციონარულ ბაზაზე მუდმივი გაზომვის რეჟიმში, ასევე ეპიზოდური სამარშრუტო გაზომვების რეჟიმშიც ქალაქის სხვადასხვა რაიონის 20 პუნქტში (ჰაერში ოზონის, სუბმიკრონული აეროზოლების, რადონის, მსუბუქი იონების შემცველობა; მზის რადიაციის ინტენსივობა, ხილვადობა, ღრუბლიანობა, ტემპერატურა, ტენიანობა, ქარი, წნევა; ნიადაგის გამა–რადიაცია; გალაქტიკური კოსმოსური სხივების ინტენსივობა). In the book the results of studies of photochemical smog and its influence on the health of people in Tbilisi, which were conducted in 2009-2012 within the framework of the project GNSF/ST/5-437 are represented. Monitoring of smog forming and its associated atmospheric parameters was conducted both in the regime of stationary measurements on two fixed bases of observation and in the episodic regime of mobile measurements on 20 points in different districts of city (content in air of ozone, sub-micron aerosols, radon, light ions; solar radiation intensity, visibility, cloudiness, temperature, humidity, wind, pressure; the gamma-radiation of soil; intensity of galactic cosmic rays). The detailed analysis of the connections between the investigated parameters is given; the conditions for the formation of photochemical smog are determined; the special features of the effects of radionuclide emission in the formation of secondary aerosols under the conditions of the cities are revealed, which are described as the Tbilisi type of smog; laboratory experiments on the development of the methods of action on smog ozone are carried out; the effects of the action of the components of photochemical smog (ozone, aerosols, etc..) and other atmospheric parameters on the health of people are determined; recommendations regarding the softening of the negative action of smog on the population of city are proposed, etc. В книге представлены результаты исследований фотохимического смога и его влияния на здоровье людей в Тбилиси, которые проводились в 2009-2012 гг. в рамках проекта GNSF/ST/5-437. Мониторинг смогообразующих и сопутствующих его параметров атмосферы проводился как в режиме постоянных измерений на двух стационарных базах наблюдения, так и в режиме эпизодических маршрутных измерений на 20 пунктах в различных районах города (содержание в воздухе озона, субмикронных аэрозолей, радона, легких ионов; интенсивность солнечной радиации, дальность видимости, облачность, температура, влажность, ветер, давление; гамма-радиация почвы; интенсивность галактических космических лучей).